Tarım Girdi Fiyat Endeksi Mayıs’ta Düşüş
Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Kurulu Yürütme Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Mayıs ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) değerlendirdi. Mayıs Ağrı-GFE’nin aylık yüzde 0,26 olarak açıklandığını belirten Çandır, “Bu rakam, Mayıs 2022 enflasyonu hariç tutulduğunda yüzde 0,92 olan 8 yıllık ortalamanın oldukça altında.” Tarım-GFE’nin mayıs ayında yıllık yüzde 33,22 olarak açıklandığını kaydeden Çandır, “Bu yıllık rakam son 8 yılın en yüksek ikinci rakamı. Geçen yıl Mayıs ayındaki rekor enflasyon olan yüzde 117,31’in oldukça altında kalsa da yine de 8 yıllık ortalama yüzde 13’ün yaklaşık 3 katı üzerinde.”
“Enerji ve gübredeki düşüş sevindirici”
Tarım-GFE’nin mayıs ayı alt kalemlerine bakıldığında Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmet fiyatlarının aylık bazda yüzde -0,10 azaldığını, yıllık ise yüzde 29,13 arttığını bildirdi. Çandır, mayıs ayında yıllık değişimin tohumda yüzde 68,78, enerjide yüzde -3,39, gübrede yüzde 5,94, ilaçta yüzde 30,76, veteriner hizmetlerinde yüzde 54,42, yemde yüzde 34,62 ve diğer kalemlerde yüzde 76,10 olduğunu bildirdi. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet fiyatlarının aylık yüzde 2,61, yıllık ise yüzde 67,20 arttığını kaydetti. Mayıs ayında elektrik ve gübre maliyetlerindeki düşüşe dikkat çeken Çandır, “Enerjide aylık yüzde -5,36 düşüş, yıllık -3,39 düşüş açıklanırken, gübrede aylık yüzde -1,92 düşüş ve yüzde 5,94 artış açıklandı. Nisan ayında başlayan düşüş trendini hızlandırmış görünüyor. Önümüzdeki aylarda da bu düşüşlerin devam etmesi tarımsal faaliyetlerin seyri açısından hayati önem taşıyor.”
“Üretici lehine”
TÜİK’in açıkladığı Mayıs ayı tarımsal üretici fiyat endeksi Ağrı-ÜFE’nin aylık yüzde 2,14, yıllık ise yüzde 50,79 olduğuna dikkati çeken Çandır, “Tarımsal faaliyette bulunanlarda son bir yıllık eğilim genel olarak üreticinin aleyhine olurken, Mayıs ayında Ağrı-TÜFE aylık ve yıllık seviyelerde Ağrı-ÜFE’nin altında kalarak üretici lehine bir durum oluşturdu. Üreticilerin bu eğilimini önümüzdeki aylarda da sürdürmesi önemli.”
Lider Ali Çandır, yerli ve yabancı üretici enflasyonunun dolaylı olarak tarım faslını etkilediğini belirterek, Mayıs ayında açıklanan aylık yüzde 0,45 ve yıllık yüzde 32,13 düzeyinde açıklanan yabancı üretici enflasyonu YD-ÜFE ile yıllık yüzde 0,65 ve yüzde 40,76 düzeyindeki yurt içi üretici enflasyonunun genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini gösterdiğini söyledi. Çandır, “Ancak bu ay YD-ÜFE’nin yakın geçmişe göre olağanüstü düşük açıklanması, Yİ-ÜFE’nin de olağanüstü düşük gelmesine neden oldu.”
Mayıs ayında üretici sektördeki bu enflasyonlara tepki olarak tüketici enflasyonu TÜFE’sinin aylık yüzde 0,04, yıllık ise yüzde 39,59 arttığına işaret eden Çandır, “Tüketici gıda enflasyonu Mayıs’ta aylık yüzde 0,71, yıllık yüzde 52,52 olarak açıklandı. Mayıs ayında işlenmemiş gıda enflasyonu aylık yüzde 0,29 ve yıllık yüzde 56,01 olarak açıklandı. Tüketici fiyat artışı aylık bazda yüzde 24,03 olarak açıklandı. artışları hala yarı yarıya tüketiciye yansıtabildiklerini gösteriyor” dedi. – ANTALYA
